Günter Grass hayatını kaybetti

Nobel Edebiyat Ödüllü Alman yazar Günter Grass’ın 87 yaşında Almanya’nın Lübeck kentinde hayatını kaybettiği bildirildi.

Almanya’nın en ünlü yazarlarından Günter Grass 87 yaşında Lübeck kentinde vefat etti. Polonya’nın Danzig kenti doğumlu Grass  1959 yılında yayınladığı “Die Blechtrommel” (Teneke trampet) romanıyla Dünya çapında ün kazanmıştı. Edebiyat Nobel ödüllü yazar, son olarak 2012’de yazdığı İsrail karşıtı şiiriyle gündeme oturmuştu. SPD’ye yakınlığı ile tanınan yazar, seçim kampanyalarında bu partiye destekleyici toplantılar yapmıştı.  Ünlü yazar “Danzig üçlemesi”, “Köpek yılları” Anılar üçlemesi”, Soğan soyarken”, “Kutu” ve Grimm’in kelimeleri” gibi Dünyaca ünlü eserleri ardında bıraktı.

Günter Grass kimdir?

Günter Grass 15 yaşında Reichsarbeitsdienst’e (RAD) kaydolmuş ve ardından Luftwaffenhelfer’e, Luftwaffe’ye yardım elemanı olarak katılmıştır. Kasım 1944’te 17 yaşında Waffen-SS’e kaydolmuştur (yaş haddinden dolayı Wehrmacht’a girememiştir). Kriegsmarine’de denizaltı hizmeti için gönüllü oldu. Ancak Donanma tarafından kabul edilmedi ve onun yerine Şubat 1945’te 10. SS Panzer Tümeni “Frundsberg”‘e verilmiş ve 20 Nisan’da yaralanıncaya kadar tank topçusu olarak savaşmıştır. Marienbad’de yakalandı ve bir Amerikan esirleri savaş kampına gönderildi. Danzig’de Sovyet Ordusu tarafından esir edildi ve ardından batı Almanya’ya sığındı.

Teneke Trampet’te cüce kahraman Oskar Matzerath’ın gözüyle II. Dünya Savaşı yıllarını anlattı. Ardından Joachim Mahlke ve onun elmacık kemiğini ölümsüzleştirdiği Kedi ve Fare’yi yazmıştır. Köpek Yılları, Lokal Anestezi, Pisi Balığı, Dişi Fare, Kafadan Doğumlar, Uzak Tarla, Yüzyılım ve Kanser Yolunda diğer yapıtlarıdır. Kafadan Doğumlar ‘da Almanların soylarını devam ettirme endişesini yine kendine has tarzıyla ele alan Grass, Uzak Tarla’da Berlin Duvarı’nın yapılması ve yıkılması arasında geçen süreci yansıttı. Oyun yazarlığını da sanat yaşamına sığdırmış olan Grass, 1999 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.

Günter Grass, Yaşar Kemal’in vefatının ardından ‘Tüm insanların Yaşar Kemal’e borcu var’ diye yazmıştı…

Son yazısını yakın dostu Yaşar Kemal’in ölümünün ardından Cumhuriyet gazetesine yazan Grass, bu yazısında şunları söylemişti:

Türkiye’deki, tüm dünyadaki Yaşar Kemal okurlarına baş sağılığı diliyorum. Ben de çok iyi bir romancının yanı sıra güvenilir bir dostumu, engin yürekli bir yol arkadaşımı kaybettim. Türkiye-Almanya Kültür Forumu’nun onur başkanlığını paylaştığımız yirmi yılı aşkın bir süredir birçok kereler bir araya geldik. 2010 yılında daveti üzerine geldiğim İstanbul’dan unutulmaz anılarla dönmüştüm.

Anısı önünde saygıyla eğiliyor, O’na Frankfurt Kitap Fuarı’nda barış ödülünü verirken dile getirdiğim düşüncelerle veda ediyorum:

Yaşar Kemal’ın kitapları, ajitasyondan uzaktırlar. O, hayat mektebinden deneyimleriyle sosyalisttir, ve haksızlığın gözler önündeyken bile sürekli farklı kılıklara büründüğünü iyi bilir. Ancak onun hikaye ve romanlarına tamamen kendini vermiş okurlar onun politik itirazlarının halkın sıkıntıları, düşleri ve umutlarıyla nasıl temelden kaynaşmış olduğunu kavrayabilirler.

Irkçı çılgınlık, Yaşar Kemal’ın kitaplarında, yabancılara karşı düşmanlık biçimine bürünüp, anlatılan öykünün bir parçası olur, ancak bunun resmi hükümet politikasının bir göstergesi olduğu da ortadadır. Bu yüzden yazar, egemen çevreleri hep rahatsız etmiştir. Bu yüzden sürekli mahkemelere çıkarılmış, bu yüzden işkence ve hapis cezalarına katlanmak zorunda kalmıştır.

Şimdi, bu büyük yazara teşekkür borcumuzu ödeme sırası bizde: insanlara sınırlar koyan, sonra da onları toplumun dışına iten politikaları aşmamız, buraya, Avrupa’ya yerleşmiş Türkiye kökenli komşularımızla, ön yargılardan kaynaklanan korkulardan uzaklaşmamız ve daha da önemlisi, Almaya’daki milyonlarca Türk ve Kürt kökenli insana eşit yurttaşlık hakları tanıyacak bir politika talep etmemiz gerekmektedir.

Benim övgüsünü yaptığım türden bir edebiyat, eğer bir çeşit yol göstericilik yapabiliyorsa, o zaman bugün burada toplanmış olan bütün yazarlar, yayıncılar, kitapçılar; kısaca politik sorumluluğunun bilincinde olan tüm insanlar, Yaşar Kemal’ın seslenişine uymaya, onu daha da ileriye taşımaya ve onunla birlikte evrensel insan haklarının geçerli kılınması için, silahların iktidarının sona ermesi için, en ücra köylere kadar barışın egemen olması için mücadele vermeye çağrılıdırlar.

Günter Grass