Nardugan Bayramı (Türk Gün Doğumu)
Nardugan, Ön Türkler’de ve İslama kadar olan Türkler ile Sümerlerde de aynı adla anılan yeni yıl bayramıdır.Her yıl 22 Aralık’tan sonra gelen ilk dolunayda kutlanır.Bunun nedeni ise Türklerin eski inanışına göre gece ile gündüz sürekli savaşırlar ve 21 Aralık günü en uzun gecedir ve ardından günler uzamaya başlarlar bu yüzden 22 Aralık günü Türkler için çok önemlidir ve bu günü takiben (Ay yılı esasına dayalı bir takvim kullandıkları için) ilk dolunayın çıktığı ilk gün yeni yılın ilk günüdür.
Bu gün içinde tüm Türkler, ölümsüzlüğün simgesi olan ve Türk Mitolojisi’ne göre tüm insanların türediği ağaç olan Akçaçam Ağaçları süslenir ve altında türlü gelenkesel oyunlar oynanır, kopuz eşliğinde şarkılar söylenir ve eğlenceler düzenlenirdi.
Bu geleneğin yine anayurtları Orta Asya olan ve türlü nedenlerle Mezapotamya’ya göçen Sümerler’e Türklerden geçtiği oradan da Anadolu aracılığıyla Eski Roma’ya değin uzandığı ve günümüze kadar gelip günümüzdeki 1 Ocak yılbaşının temelini oluşturduğu sanılmaktadır.
Ayrıca sözbiçim olarak Türklerdeki Paktıgan ve Koçagan bayramlarıyla da uyumludur. Gündönümüne dayalı bayramlarda böylece üçlü bir silsile oluşmaktadır. Nar sözcüğü güneş (günümüz moğolcasında Nara) anlamına gelir, dugan ise doğmak fiili ile bağlantılıdır. Narduqan kelimesi Moğol dilindeki “nar” (güneş), Türk dilindeki “tuqan» (doğan, doğan) sözcüklerinden oluşmuştur. Tatarlar bu bayrama “Koyaş Tuğa», yani «Güneş Doğan» günü derler, Başkurtlar, Udmurtlar «Nardugan» veya «Mardugan», Mişer Tatarları «Raştua», Çuvaşlar “Nartavan» ya da «Nartukan»,
Zırizyalar «Nardava», Mokşalar «Nardvan” olarak bilirler.
Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/Nardugan
Şimdi sizleri Nardugan gününden bahseden heavy metal tarzı bir Türkçe eserle baş başa bırakalım:
Şimdi sizleri ülkemizde 24.12.2018’de Bodrum’da ve Marmaris’te yapılan Nar Dugan etkinliklerinin görüntüleriyle baş başa bırakıyoruz:
Ve son olarak da sizleri Barış Manço’nun ‘Dönence’ adlı parçasıyla baş başa bırakacağım.
Bu şarkıyı belki yüzlerce kez dinlediniz ama tüm bu bilgiler ışığında bu şarkının sözlerini ele alacak olursak:
‘Gün dönende dönence’, ‘uzaklarda bir yerlerde güneşler doğuyor’, ‘gün çoktan döndü buralarda ve ben simsiyah bir gecenin koynunda yapayalnız bekliyorum’ gibi ifadelerin Barış Manço tarafından ne denli derin manalara kadar gelecek şekilde yazıldığına ve Barış Manço’nun besteci – sanatçı kimliğinin yanında popüler kültürün içinde bir Türk filozofu kimliğini görevini de üstlendiğine şahit oluruz.
Saygıyla….
B2
