PRESENT SIMPLE PASSIVE (GENİŞ ZAMAN EDİLGEN YAPI)

ETKEN / ACTIVE bir cümlede yüklemdeki fiili gerçekleştiren kişi öznedir. Yani özne yüklemi etkilemektedir.

*Geniş zamanlı bir cümle kuralım. (The Present Simple)

Ayşe breaks the window : Ayşe (özne) camı (nesne) kırar.

Soru: Camı kim kırar? Cevap: Ayşe kırar. (Görüldüğü kişi kırma işini yapan Ayşedir (öznedir). Özne, yüklemdeki işi gerçekleştiren yani yüklemi etkileyendir.)

Örnekteki cümleye bakacak olursak bunun etken/aktif bir cümle olduğunu görürüz. Çünkü olayı yapan kişinin kim olduğu önemlidir ve bu kişi yüklemde bahsedilen olayı gerçekleştiren kişidir.

EDİLGEN /PASSIVE bir cümlede önemli olan olayın kendisidir. Edilgen çatılarda özne yüklemi etkilemez, yüklemden etkilenir.

* Yukarıdaki örneği edilgen çatılı cümle haline getirmemiz gerekirse; (The Present Simple Passive Voice)

The window is broken: Cam (passive cümlenin öznesi-aktif cümlenin nesnesi) kırılır.

Soru: Kırılan nedir?
Cevap: Camdır (Görüldüğü üzere cam, kırma işlemini gerçekleştiren değil kırma işleminden yani yüklemdeki işten etkilenendir.)

Burada önemli olan camı kimin kırdığı değildir. Önemli olan camın kırılmasıdır yani olayın kendisidir.

Ayrıca bu cümlenin öznesi olan “cam” aktif cümlenin nesnesi konumundaydı. Passive cümleye özne olarak geldiğinde yüklemi etkileyen olarak değil, yüklemden etkilenen olarak gelir.

Passive voice cümlesinin Türkçe’deki karşılığı edilgen çatılı cümlelerdir. Edilgen çatılarda özne yüklemi etkilemez, yüklemden etkilenir. Ayrıca öznenin belli olmadığı ya da önemli olmadığı durumlarda passive voice kalıbı kullanılır.

Passive Voice cümlelerde kimin ne yaptığı değil, neyin yapıldığı önemlidir.
Passive cümlelerde önemli olan “yapılan olay” olduğu için olayı gerçekleştiren yani yapan kişiden bahsedilmez.

Fakat hem passive cümle kurulup hem de yapanın kim olduğu belirtilmek istenirse (mesela yapan kişi belirtilmeden cümle tam anlaşılamıyor olabilir) o zaman da yapan kişiyi belirtmek için cümlenin sonuna “by” (tarafından) getirilir ve yapan kişi de onun sonuna eklenir. Yani şu şekilde

The window is broken by Ayşe: Cam Ayşe tarafından kırılır.

PRESENT SIMPLE PASSIVE VOICE- OLUMLU CÜMLE

ACTIVE SENTENCE = SIMPLE PRESENT TENSE (GENİŞ ZAMAN-OLUMLU)
Aktif cümle geniş zaman cümlesi olduğundan fiilin birinci halini alır. Özne eğer 3. tekil şahış ise fiil -s/-es takısını da alır.

Subject + Verb 1 + Object : Özne + Fiilin 1. Hali + Nesne

PASSIVE SENTENCE = SIMPLE PRESENT PASSIVE VOICE (EDİLGEN GENİŞ ZAMAN-OLUMLU)
Passive cümlenin öznesi am + is + are yardımcı fiillerinden uygun olanını alır ve cümle fiilin 3. haliyle devam eder.

Subject + am / is / are + Verb 3 (past participle) : Özne + am / is / are + Fiilin 3. Hali

ÖRNEKLER:

1- Active:
Ali watches the film: Ali film izler

1- Passive:
The film is watched (by Ali): Film, (Ali tarafından) izlenir.

****

2- Active:
We play basketball: Biz basketbol oynarız.

2- Passive:
Basketball is played (by our): Basketbol (bizim tarafımızdan) oynanır.

***

3- Active:
I take photos: Fotoğraf çekerim

3- Passive:
Photos are taken (by me): Fotoğraflar(benim tarafımızdan) çekilir.

***

4- Active:
The people speak French in France: Fransa’da insanlar Fransızca konuşur.

4- Passive:
French is spoken in France: Fransa’da Fransızca konuşulur.

***

5- Active:
Ayşe builds a house : Ayşe bir ev inşa eder.

5- Passive:
A house is built (by Ayşe): (Ayşe tarafından) bir ev inşa edilir.

PRESENT SIMPLE PASSIVE VOICE- OLUMSUZ CÜMLE

ACTIVE SENTENCE = SIMPLE PRESENT TENSE (GENİŞ ZAMAN-OLUMSUZ)
Aktif cümle geniş zaman cümlesi olduğundan olumsuz cümlelerde özne yardımcı fiil olarak don’t /doesn’t yardımcı fiillerinden uygun olanını alır ve fiil birinci haliyle kalır.

Subject + don’t / doesn’t + Verb 1 + Object : Özne + don’t / doesn’t + Fiilin 1. Hali + Nesne

PASSIVE SENTENCE = SIMPLE PRESENT PASSIVE VOICE (EDİLGEN GENİŞ ZAMAN-OLUMSUZ)
Passive cümlenin öznesi am not + is not + are not yardımcı fiillerinden uygun olanını alır ve cümle fiilin 3. haliyle devam eder.

Subject + am not / is not (isn’t) / are not (aren’t) + Verb 3 (past participle) : Özne + am not / is not (isn’t) / are not (aren’t) + Fiilin 3. Hali

ÖRNEKLER:

1- Active:
Ali doesn’t watch the film: Ali film izlemez

1- Passive:
The film isn’t watched (by Ali): Film, (Ali tarafından) izlenmez.

****

2- Active:
We don’t play basketball: Biz basketbol oynamayız

2- Passive:
Basketball isn’t played (by our): Basketbol (bizim tarafımızdan) oynanmaz.

***

3- Active:
I don’t take photos: Fotoğraf çekmem.

3- Passive:
Photos aren’t taken (by me): Fotoğraflar(benim tarafımızdan) çekilmez.

***

4- Active:
The people don’t speak French in France: Fransa’da insanlar Fransızca konuşmaz.

4- Passive:
French isn’t spoken in France: Fransa’da Fransızca konuşulmaz.

***

5- Active:
Ayşe doesn’t build a house : Ayşe bir ev inşa etmez.

5- Passive:
A house isn’t built (by Ayşe): (Ayşe tarafından) bir ev inşa edilmez.

BUNLARI UNUTMAYALIM:

Kalıplardan da anlaşıldığı üzere aktive cümlenin nesnesi daima passive cümlenin öznesi konumundadır. Bu nedenle active cümledeki nesneyi çok iyi tespit etmek gerekir.

Aynı zamanda active cümleyi passive cümle haline getirirken, active cümlenin tense/zamanına ve tekil – çoğul durumlarına dikkat etmek gerekir.

Basit zamanlı cümleleri passive hale getirirken özne ile yüklem arasına am is are yardımcı fiillerinden birisi eklenir ve devamında cümlenin yüklemi /fiili 3. haliyle kullanılır. Passive cümlelerde her zaman fiil olan kelime 3. haliyle kullanılır. Yardımcı fiiller de active cümlenin zamanına göre değişiklik gösterir.

Bu konunun anlatımında: turkish-media.com/forum/topic/258890-the-present-simple-passive-voice-basit-zamanli-edilgen-cati/ uzantısındaki anlatımdan faydalanılmıştır.

Aşağıdaki videoyu izleyerek edilgen yapının; geniş zamanda ve diğer zamanlardaki kullanımını öğrenelim:

Şimdi ise bu 10 soruluk online testle öğrendiklerimizi bir ölçelim: